Xét nghiệm soi cặn lắng nước tiểu có thể giúp soi cặn nước tiểu tìm ra nguyên nhân của một số vấn đề sức khỏe bạn đang gặp phải. Kết quả cặn lắng nước tiểu còn có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh chính xác. Trong nước tiểu có một số thành phần hữu hình được tạo nên trong quá trình chuyển hóa và được đào thải qua nước tiểu ở những người bình thường hay mắc phải bệnh lý. Xét nghiệm cặn nước tiểu giúp bác sĩ định hướng, theo dõi được một số bệnh lý liên quan đến quá trình chuyển hóa.

1. Mục đích của xét nghiệm cặn nước tiểu

Một xét nghiệm nước tiểu đầy đủ bao gồm tổng phân tích nước tiểu và soi cặn nước tiểu. Soi cặn nước tiểu là một xét nghiệm cơ bản trong niệu học, nó góp phần trong việc chẩn đoán các bệnh về hệ tiết niệu, gan, tuyến nội tiết, thai nghén, sự bài tiết các chất thuốc đưa vào cơ thể, nhiễm khuẩn và nhiễm ký sinh trùng. Là một xét nghiệm quan trọng trong theo dõi, chăm sóc sức khỏe con người. Nó giúp chẩn đoán, theo dõi bệnh lý và phương thức điều trị đồng thời nó cũng cung cấp các thông tin cần thiết cho sức khỏe.

Xét nghiệm soi cặn nước tiểu còn là một xét nghiệm dễ thực hiện, thuận lợi, ít tốn kém. Bệnh phẩm nước tiểu dễ lấy không đòi hỏi kỹ thuật hay thủ thuật đặc biệt, không gây phản ứng nơi bệnh nhân nên xét nghiệm được sử dụng phổ biến. Xét nghiệm soi cặn nước tiểu để tìm các thành phần hữu hình trong nước tiểu như: hồng cầu, bạch cầu, tế bào biểu mô, các loại trụ hình, tinh thể. Khi để lắng cặn nước tiểu, những thành phần đó tập trung lại, có thể phát hiện bằng cách xét nghiệm lắng cặn nước tiểu dưới kính hiển vi.

Có 2 cách soi cặn nước tiểu là soi tươi và cặn Addis.

• Soi tươi: Có thể lấy nước tiểu giữa dòng vào buổi sáng hoặc bất kỳ trong ngày cho vào ống nghiệm, lấy một giọt nước tiểu không ly tâm soi tươi cặn nước tiểu qua kính hiển vi với vật kính 10 X;
• Cặn Addis: 6h sáng cho người bệnh đái hết nước tiểu trong đêm, ghi giờ, uống 200ml nước sôi để nguội. Sau đó bệnh nhân nằm nghỉ và đái gom vào bô (được rửa sạch bằng xà phòng). 9 giờ cho bệnh nhân đái lần cuối sau đó đo số lượng nước tiểu và ghi vào giấy xét nghiệm. Lấy 10ml nước tiểu mang tới khoa xét nghiệm.

2. Đánh giá kết quả soi cặn nước tiểu

Bình thường: Bình thường nếu trong nước tiểu không có hoặc có rất ít hồng cầu, bạch cầu niệu (0- 2 hồng cầu/vi trường; 0- 3 bạch cầu/vi trường), một vài tế bào dẹt do tế bào niêm mạc niệu quản thoái hoá, đôi khi có một vài tinh trùng (nếu ở nam giới).

Bệnh lý

• Đái ra hồng cầu:

Đái máu đại thể: Đái máu với số lượng nhiều, mắt thường nhìn thấy nước tiểu có màu hồng như nước rửa thịt cho đến màu đỏ, để lâu hồng cầu sẽ lắng xuống. Lượng máu tối thiểu bắt đầu làm thay đổi màu sắc nước tiểu vào khoảng 1 ml máu trong 1 lít nước tiểu. Soi cặn nước tiểu thấy hồng cầu dày đặc vi trường.

Nếu hồng cầu đã bị ly giải, xét nghiệm tổng phân tích nước tiểu cho kết quả hồng cầu dương tính, nhưng khi soi cặn nước tiểu sẽ không thấy hình ảnh của hồng cầu. Trong lâm sàng, đái ra hồng cầu gặp trong các bệnh viêm cầu thận, lao thận và sỏi tiết niệu (sỏi đài – bể thận, sỏi niệu quản, sỏi bàng quang), viêm bàng quang, ung thư bàng quang; có thể do các bệnh toàn thân (bệnh hệ thống tạo máu, rối loạn đông máu). Khoảng 1% các trường hợp đái ra máu không tìm thấy nguyên nhân.

• Đái ra bạch cầu:

Tế bào bạch cầu hình đĩa, sáng có nhiều hạt bên trong, có thể thấy hình tế bào bạch cầu nguyên vẹn (kích thước to gấp 1,5 – 2 lần kích thước tế bào hồng cầu) hoặc teo nhỏ hoặc tập trung thành đám mủ (nếu bạch cầu đã bị thoái hóa).

• Đái ra trụ hình:

Trụ hình là các cấu trúc hình trụ có trong nước tiểu. Bản chất của trụ là mucoprotein – một loại protein do tế bào ống thận bị tổn thương tiết ra gọi là protein Tam – Holsfall và protein từ huyết tương lọt qua cầu thận vào nước tiểu. Trong điều kiện được cô đặc và pH nước tiểu acid, chúng bị đông đặc và đúc khuôn trong ống lượn xa rồi bong ra theo nước tiểu. Trụ niệu là biểu hiện tổn thương thực thể ở cầu thận hoặc ống thận.

• Những thành phần cặn lắng khác:

Bên cạnh đó, một số chất vô cơ, hữu cơ có thể lắng cặn khi nước tiểu để lâu. Nếu các tinh thể có nhiều sẽ có nguy cơ tạo sỏi thận. Tùy theo thay đổi về sinh lý hay bệnh lý, trong nước tiểu có các tinh thể: urat, phosphat,… Những tế bào khác có kích thước vừa và lớn gồm những tế bào biểu mô, là những tế bào già cỗi bong ra, không có giá trị trong chẩn đoán nếu số lượng ít, nhưng nếu có nhiều thì có thể do viêm âm hộ, viêm niệu đạo, bàng quang hoặc đường niệu. Những tế bào biểu mô có những vùi mỡ óng ánh là đặc hiệu của hội chứng thận hư.

3. Thiết bị soi cặn nước tiểu tự động

Xét nghiệm soi cặn nước tiểu là một xét nghiệm đơn giản nhưng nó đòi hỏi kỹ thuật viên thực hiện xét nghiệm cần phải có kinh nghiệm và có trình độ chuyên môn cao. Nhằm hỗ trợ giảm thiểu thao tác, tiết kiệm thời gian, tăng độ chính xác kết quả trả ra sau xét nghiệm, nâng cao chất lượng dịch vụ của Phòng Xét nghiệm, Công ty chúng tôi cung cấp dòng máy UriSed 3 PRO (Sản phẩm của hãng 77 Elektronika – Hungary) soi cặn nước tiểu hoàn toàn tự động.

UriSed 3 PRO cung cấp công nghệ hiển thị và nhận diện các thành phần trong cặn nước tiểu tiên tiến nhờ kết hợp kính hiển vi quang trường sáng và tương phản pha bằng cách tự động hóa phương pháp tiêu chuẩn vàng trong phân tích cặn nức tiểu. Công nghệ này cải thiện khả năng phân biệt trụ trong, hồng cầu, tinh thể, nấm và hiệu quả chẩn đoán lâm sàng tổng thể ở các phòng xét nghiệm chung, cũng như phòng xét nghiệm chuyên khoa.

• Công nghệ mang tính cách mạng sử dụng kính hiển vi pha sáng và tương phản pha
• Có thể phóng to hình ảnh của quang trường vật kính 40 (HPF)
• Chế độ xem hình ảnh kép cho cả quang trường sáng và tương phản pha
• Công suất: lên tới 130 mẫu/giờ
• Hoàn toàn tự động trong khâu chuẩn bị mẫu với thể tích mẫu yêu cầu ít
• Chế độ chạy thủ công: Có thể xem bất cứ hình ảnh quang trường nào của cuvette, thậm chí có thể nhìn thấy cả vi sinh vật đang chuyển động
• Không yêu cầu hóa chất dạng lỏng hoặc hiệu chuẩn
• Tự động QC và bảo trì
• UriSed 3 PRO kết nối LabUMat 2 thành hệ thống phân tích nước tiểu hoàn chỉnh cho phòng xét nghiệm
• Kết nối hai chiều với LIS

Để biết thêm chi tiết, vui lòng liên hệ với chúng tôi để được tư vấn về thông tin sản phẩm phù hợp với yêu cầu sử dụng Phòng Xét nghiệm!