Xét nghiệm BNP (Brain natriuretic peptide) được sử dụng để đo lượng hormone BNP trong máu. BNP do tim sản xuất ra và cho biết tình trạng hoạt động của trái tim. Thông thường, chỉ có một lượng nhỏ BNP được tìm thấy trong máu. Tuy nhiên với những trường hợp tim phải làm việc nhiều hơn bình thường trong thời gian dài, chẳng hạn như do suy tim, trái tim sẽ sản xuất ra nhiều BNP hơn, khiến nồng độ BNP trong máu tăng cao. Nồng độ này sẽ giảm nếu phương pháp điều trị suy tim hiệu quả.
1. Xét nghiệm BNP để làm gì?
Do BNP được sản xuất từ tâm thất của tim nên xét nghiệm BNP sẽ giúp đánh giá chức năng của tim, đánh giá hoạt động của tim trong một số bệnh lý liên quan đặc biệt là suy tim. Nồng độ BNP trong huyết thanh càng cao thì cho biết bệnh tim càng nặng. Xét nghiệm này cũng thực hiện để đánh giá hiệu quả điều trị. Xét nghiệm nên được thực hiện sớm nhất sau khi lấy máu do BNP chỉ ổn định trong một thời gian ngắn.
- Chẩn đoán suy tim: bác sĩ có thể nghi ngờ người bệnh bị suy tim nếu có các triệu chứng như khó thở, sưng (phù) ở tay hoặc chân.
- Đánh giá mức độ nghiêm trọng của suy tim.
- Đánh giá mức độ hiệu quả của phương pháp điều trị suy tim.
2. Cần chuẩn bị gì trước khi thực hiện xét nghiệm BNP?
Người bệnh có thể được yêu cầu không ăn hay uống bất cứ điều gì ngoại trừ nước trong vòng 8 – 12 giờ trước khi thực hiện xét nghiệm BNP. Đôi khi người bệnh sẽ phải ngưng sử dụng thuốc điều trị bệnh tim mạch trước khi làm xét nghiệm này. Trong mọi trường hợp, tốt nhất hãy tuân thủ chính xác các chỉ dẫn của bác sĩ.
3. Kết quả xét nghiệm BNP có ý nghĩa như thế nào?
Giá trị BNP có xu hướng tăng theo lứa tuổi và ở phụ nữ thì giá trị này cao hơn so với nam giới. Giá trị bình thường của BNP được liệt kê trong bài viết này chỉ mang tính tham khảo. Ngoài ra bác sĩ cũng sẽ căn cứ vào tình trạng sức khỏe và các yếu tố khác để đánh giá kết quả xét nghiệm BNP của một người.
Giá trị BNP ở mức bình thường 0-99 picograms trên mỗi mililit (pg / mL) hoặc 0-99 nanogram trên mỗi lít (ng / L). Nồng độ của một chất có liên quan khác, được gọi là N-terminal pro-brain natriuretic peptide (NT-proBNP), có thể được đo thay vì BNP. Kết quả từ xét nghiệm NT-proBNP là khác biệt so với xét nghiệm BNP nhưng vẫn cung cấp những thông tin tương tự.
Giá trị BNP trong máu cao có nghĩa là:
- Gia tăng lượng chất lỏng hoặc áp lực bên trong trái tim.
- Giúp xác định mức độ nghiêm trọng của suy tim.
- Khả năng tử vong cao ở những người bị suy tim.
- Cho thấy suy tim sớm ở những người suy thận lọc máu.
Giá trị bình thường của xét nghiệm BNP là: < 125 pg/ml. Giá trị này có thể thay đổi theo độ tuổi:
+ Dưới 55 tuổi, nồng độ BNP < 120 pg/ml.
+ Từ 45 – 54 tuổi: nồng độ BNP < 49 pg/ml.
+ Từ 50 – 75 tuổi: nồng độ BNP < 160 pg/ml.
4. Những điều cần lưu ý khi thực hiện xét nghiệm BNP
- Có bệnh phổi, chẳng hạn như khí phế thũng, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD).
- Có bệnh thận, lọc thận nhân tạo, hoặc nhồi máu cơ tim.
Giá trị BNP có thể giảm nếu phương pháp điều trị suy tim hoạt động hiệu quả. Tuy nhiên giá trị BNP vẫn có thể ở trên mức bình thường ngay cả khi phương pháp điều trị có hiệu quả. Do đó các bác sĩ sẽ khám lâm sàng và yêu cầu thực hiện thêm một số xét nghiệm khác, cùng với kết quả xét nghiệm BNP, để đảm bảo chắc chắn hiệu quả của phương pháp điều trị đang áp dụng.
